قانون تجارت ایران هشت نوع شرکت تجاری را پیش‌بینی کرده است که عبارتند از: شرکت سهامی عام، شرکت سهامی خاص، شرکت با مسئولیت محدود،‌ شرکت نسبی، شرکت تضامنی، شرکت مختلط سهامی، شرکت مختلط غیر سهامی، و شرکت‌های تعاونی.

شرکت های تجارتی فوق الذکر دارای شخصیت حقوقی هستند یعنی به شخصیت شرکا وابستگی ندارند و شرکت به خودی خود قادر است امور تجارتی را انجام دهد و دارای اموال و حقوق و تکالیف تجاری باشد. در ادامه انواع شرکت های تجاری و نحوه‌ی تشکیل آنها را بررسی می‌کنیم.

انواع شرکت های تجاری در قانون تجارت ایران

۱. شرکت سهامی عام

شرکت سهامی عام، شرکتی است بازرگانی (ولو اینکه موضوع عملیات آن، امور بازرگانی نباشد) که سرمایه‌ی آن به سهام تقسیم شده و بخشی از این سرمایه از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌شود؛ به این صورت که مؤسسان شرکت می‌توانند برای تشکیل سرمایه‌ی شرکت، با انتشار اوراق پذیره‌نویسی، اشخاص ثالث یعنی مردم را در تأمین سرمایه سهیم کنند. در شرکت سهامی عام، تعداد سهامداران نباید از پنج نفر کمتر باشد و مسئولیت سهامداران، محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست به این معنا که در آن شرکا تا میزانی که سهم قبول کرده‌اند، مسئول هستند و اضافه بر آن مسئولیتی ندارند و اگر شرکت به نحوی متضرر گردید که مبلغی هم بدهکار شد، صاحبان سهام ملزم به پرداخت دیون شرکت نخواهند بود. مثلاً شرکتی که سرمایه‌ی آن دو میلیون ریال است اگر ورشکست شود به نحوی که پانصد هزار ریال کسر بیاورد، طلبکاران حق مطالبه از شرکا را نخواهند داشت زیرا شخصیت و اعتبار شرکا به هیچ وجه در شرکت دخالتی ندارد. در این شرکت، عبارت «سهامی عام» باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن، بدون فاصله با نام شرکت در کلیه‌ی اوراق و اطلاعیه‌ها و آگهی‌های شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.

۲. شرکت سهامی خاص

شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه‌ی آن توسط مؤسسین شرکت تأمین شده است. این شرکت از حداقل سه شریک تشکیل می‌شود و ویژگی بارزش این است که صاحبان سرمایه، که به سهامدار تعبیر می‌شوند، دارای اوراق سهم هستند نه اینکه سهم‌الشرکه داشته باشند. در این نوع شرکت، سرمایه به سهام مساوی تقسیم شده و هر شریک مالک تعدادی از این سهام است. در چنین صورتی، هر یک از شرکا، مالک تعدادی سهم است و می‌تواند تعدادی از آنها را به کسانی که می‌خواهد منتقل کند. علی الاصول، این انتقال آزاد است و این امر، از دیگر خصایص عمده شرکت سهامی خاص به شمار می رود. شرکت سهامی خاص دو ویژگی دیگر نیز دارد. اول اینکه در آن، مسئولیت سهامداران محدود به مقدار سهام آنهاست، چیزی که در مورد شرکت با مسئولیت محدود نیز صادق است؛ دوم اینکه مؤسسان شرکت، یعنی شرکای اولیه آن، نمی‌توانند با پذیره‌نویسی، یعنی با مراجعه به عموم مردم، سرمایه شرکت را تأمین کنند و آورندگان سرمایه فقط خود مؤسسان هستند پس در این شرکت، صدور اعلامیه‌ی پذیره‌نویسی وجود ندارد. نکته‌ی قابل توجه آن است که سرمایه‌ی شرکت سهامی خاص نباید کمتر از یک میلیون ریال باشد. در صورتی‌که به عللی سرمایه‌ی شرکت تقلیل پیدا کند، باید شرکا در ظرف یک سال آن را جبران کنند و در غیر این صورت شرکت را به نوع دیگری از شرکت‌ها از قبیل «با مسئولیت محدود» یا «تضامنی» تبدیل کنند.

همچنین در عنوان شرکت باید کلمه‌ی «خاص» قبل از ذکر نام شرکت یا بعد از آن بلافاصله اضافه شود مانند «شرکت سهامی خاص الوند» یا «شرکت سهامی دماوند خاص» و قید کلمه‌ی خاص باید در تمام نوشته‌های شرکت به‌وضوح مشخص باشد. زیرا این نوع شرکت‌ها در حقیقت یک قسم از شرکت سهامی خانوادگی و خصوصی است که مراجعه کنندگان باید اطلاع داشته باشند.

۳. شرکت با مسئولیت محدود

این شرکت نیز از حداقل دو شریک تشکیل می‌شود؛ ولی در آن، برخلاف شرکت‌های تضامنی و نسبی، مسئولیت شرکا در قبال طلبکاران شرکت محدود به آورده‌ی آنها در شرکت است پس شرکت با مسئولیت محدود این امتیاز عمده را برای شرکا دارد که مسئولیت آنها را در عملیات شرکت محدوده به آورده‌ی آنها در شرکت می‌کند. در مثال بالا، اگر دارایی شرکت با مسئولیت محدود ۱۰۰ هزار ریال باشد و برای پرداخت طلب طلبکاران کافی نباشد، طلبکاران بابت باقی‌مانده‌ی طلب خود، یعنی ۲۰ هزار ریال دیگر، نسبت به دارایی شخصی شرکا حقی نخواهند داشت. وجوه مشترک این شرکت با شرکت‌های تضامنی و نسبی این است که اولاً سرمایه‌ی شرکت به صورت سهام نیست، بلکه هر شریکی درصدی از سرمایه را مالک است که از آن به سهم‌الشرکه تعبیر می‌شود؛ ثانیاً سهم‌الشرکه را نمی‌توان بدون رضایت سایر شرکا به دیگران منتقل کرد. تشکیل شرکت با مسئولیت محدود بسیار ساده‌تر از تشکیل شرکت سهامی و حتی شرکت سهامی خاص است. کافی است که دو نفر شریک وجود داشته باشند تا شرکت، با جمع شرایط دیگر، تشکیل شود .اداره کردن شرکت با مسئولیت محدود نیز آسان‌تر است و معمولاً توسط یک یا دو مدیر انجام می‌شود؛ در حالی شرکت سهامی لااقل باید یک هیئت مدیره‌ی سه نفره داشته باشد. در شرکت با مسئولیت محدود، نهاد کنترل کننده وجود ندارد، مگر آنکه تعداد شرکا از دوازده نفر بیشتر باشد که در این صورت، تشکیل یک هیئت نظار یا هیئت بازرسان ضروری است.

۴. شرکت نسبی

شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری تحت عنوان اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هریک از شرکا به نسبت سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند. شرکت نسبی از جنبه‌های مختلف مانند شرکت تضامنی است؛ ولی برخلاف شرکت اخیر، مسئولیت شرکای شرکت به نسبت مالکیت آنها در سرمایه‌ی شرکت تعیین می‌شود. برای مثال، هرگاه شرکت، چهار نفر شریک داشته باشد و هر یک از شرکا، مالک یک چهارم سرمایه‌ی شرکت باشند، هر شریکی باید یک چهارم از طلب طلبکاران شرکت را بپردازد. اگر طلبکاران به شرکت مراجعه کنند و شرکت قادر به پرداخت تمامی دیون خود به طلبکاران نباشد، طلبکاران می‌توانند بقیه‌ی طلب خود از شرکت را از شرکا بگیرند؛ اما چون مسئولیت شرکا تضامنی نیست، طلبکاران فقط یک چهارم از مطالبات خود را از هر شریک می‌گیرند و برای سه چهارم دیگر باید به سه شریک دیگر مراجعه کنند. برای نمونه، اگر سرمایه‌ی شرکت ۱۰۰ هزار ریال و سهم‌الشرکه‌ی هر شریک ۲۵ هزار ریال باشد، هرگاه دارایی شرکت حین تقاضای طلبکاران فقط ۱۰۰ هزار ریال، اما طلب طلبکاران ۱۲۰ هزار ریال باشد، طلبکاران بابت ۲۰ هزار ریال باقی‌مانده از طلب خود ـ که شرکت قادر به پرداخت آن نبوده است ـ میتوانند به هر شریک فقط تا سقف ۵ هزار ریال مراجعه کنند که این مقدار را هر شریک باید از دارایی شخصی خود پرداخت کند.

۵. شرکت تضامنی

تعداد حداقل شرکا در این شرکت ۲ نفر است که هردو «شریک ضامن» نام می‌گیرند. خصوصیت تعهد شرکای ضامن این است که هریک از آنان مسئول پرداخت تمام طلب شرکت در مقابل طلبکاران است و مسئولیتش به آورده‌ای که به شرکت آورده، محدود نمی‌شود به عبارت دیگر اگر دارایی شرکت برای تأدیه تمام قروض شرکت ناکافی باشد، هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض است درنتیجه باید اذعان داشت که مسئولیت شریک علاوه براینکه شخصی است، تضامنی نیز هست یعنی هر شریک مسئول پرداخت تمام دیون شرکت است. اگر طلبکاران شرکت تضامنی نتوانند با مراجعه به شرکت، طلب خود را دریافت کنند، می‌توانند پس از انحلال شرکت به شریک مراجعه کنند و شریک باید از دارایی شخصی خود طلب طلبکاران را بپردازد؛ کافی است که شخص ثابت کند طلبکار شرکت بوده و طلبش پرداخت نشده تا بتواند پس از انحلال شرکت به‌طور مستقیم به شرکا مراجعه کند.

۶و۷. شرکت‌های مختلط

گاهی در عمل دیده می‌شود که شرکت‌های سرمایه‌ای یعنی شرکت‌های سهامی یا شرکت مسئولیت محدود با شرکت‌های ضمانتی یعنی هریک از شرکت‌های تضامنی یا نسبی، با یکدیگر مخلوط شده و نوع دیگری از شرکت پیدا می‌شود. به این طریق که یک یا چند شریک ضامن و یک یا چند شریک که مسئولیت آنها محدود است هر دو در شرکت واحدی دارای سهم می‌شوند.

بیشتر در مواردی که تاجری احتیاج به پول دارد و نمی‌خواهد قرض کند چند شریک در شرکت خود وارد می‌کند و مسئولیت آنها را به میزان سرمایه‌ی محدود می‌سازد و خود تمام تعهدات شرکت را ضمانت می‌کند. بنابراین اگر بعد از ادای دین از سرمایه‌ی شرکت، چیزی از قروض باقی مانده باشد شریک یا شرکای ضامن متضامناً مسئول پرداخت هستند، و به شرکایی که مسئولیت محدودی به میزان سرمایه دارند ارتباط پیدا نمی‌کند.

انواع شرکت‌های مختلط

• شرکت مختلط غیرسهامی: در آن شرکاء ضامن با شرکاء با مسئولیت محدود هر دو جمع می شوند و شرکاء ضامن به طریق شرکت تضامنی و شرکاء دیگر به طریق شرکت با مسئولیت محدود رفتار می نمایند.
• شرکت مختلط سهامی: این نوع شرکت از شرکت تضامنی و سهامی خاص تشکیل شده‌است؛ دارای دوگونه از شرکاء است: یک یا چند نفراز شرکا که در مقابل طلبکاران و سایر اشخاص دارای مسوولیت تضامنی هستند و عده دیگری از شرکاء که سهامدار نام می‌گیرند و مسوولیتشان محدود به آورده‌شان است. در این شرکت سرمایه به سهام تقسیم شده است، شرکای سهامدار حق مدیریت بر شرکت را ندارند و مدیریت شرکت برعهده شرکاء ضامن قرار می‌گیرد.

۸. شرکت‌های تعاونی

نوع دیگری از شرکت‌های تجارتی که سرمایه و ضمانت شرکا در آن تأثیر زیادی ندارد بلکه تعداد شرکا و اکثریت آنها مؤثر است شرکت‌های تعاونی هستند. شرکت‌های تعاونی -در یک تقسیم‌بندی- به دو دسته‌ی تجاری و غیرتجاری تقسیم می‌شوند: به این معنا که اگر موضوع فعالیت‌شان تجاری باشد، شرکت تعاونی نیز تجاری تلقی می‌شود و بالعکس اگر موضوع فعالیت‌شان غیرتجاری باشد، شرکت تعاونی نیز غیرتجاری تلقی می‌شود. این شرکت‌ها انحصاراً تابع قانون بخش تعاونی هستند و تنها تصفیه هنگام انحلال شرکت تابع مقررات تصفیه در قانون تجارت است.

قانون تعریفی از شرکت‌های تعاونی بیان نکرده است اما در واقع شرکت تعاونی را هنوز هم می‌توان شرکتی تلقی کرد که اشخاص به منظور رفع نیازمندی‌های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی خود از طریق خودیاری و کمک متقابل تشکیل می‌دهند.

در قبال احتیاجات روز افزون، افراد ضعیف مخصوصا کشاورزان و کارگران، جز با کمک یکدیگر نمی‌توانند مشکلات بزرگ را حل کنند؛ یک فرد متمول یا توانا شاید بدون کمک دیگران بتواند حوائج خود را برآورده کند ولی بیشتر افرادی که از جنبه‌ی مالی ضعیف‌اند، اگر به یکدیگر کمک نکنند هرگز نمی‌توانند زندگی خوبی داشته باشند. یک نیروی ضعیف در جامعه، ناچیز است و در مقابل احتیاجی که در اثر توسعه‌ی دایره‌ی تمدن هر ساعت اضافه می‌شود، نمی‌تواند وسایل راحتی خود را فراهم کند ولی این نیروها هر قدر ضعیف باشند، اگر متمرکز شوند قدرت بزرگی تشکیل می‌دهند که در سایه‌ی آن، شرکایی که از آن بهره‌مند می‌شوند به هر هدف اقتصادی که مایل باشند خواهند رسید.

شرکت تعاونی شرکتی است که به منظور بهبود وضع اقتصادی شرکا و تأمین حوائج آنها تشکیل می‌شود. بنابراین اگر وضع اقتصادی نامناسب، مخارج بالا، بازار کساد، تأمین حوائج زندگی و پیدا کردن کار دشوار باشد، اشخاصی به منظور بهبود وضع اقتصادی خود شرکتی تشکیل می‌دهند. درنتیجه‌ی تشکیل این شرکت اگر بهای اجناس گران باشد و شرکا به علت نداشتن پول نتوانند احتیاجات سالیانه‌ی خود را یک‌جا خریداری کنند و ناچار باشند مایحتاج خود را روزمره از دست سوم و چهارم به قیمت گران‌تر تهیه کنند، شرکت تعاونی با پول مختصری که هر شریک می‌پردازد و جمع مبالغ دریافتی، اشیای مورد احتیاج شرکا را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزئی به شرکا می‌فروشد. هرگاه کشاورزان و ارباب صنایع نتوانند کالا یا متاع خود را به علت احتیاج به پول در بازار به قیمت خوب بفروشند و ناچار شوند فرآورده‌های خود را روزانه به بهای کمتر یا با فروش سلف به ثمن بخش به دلالان و یا سودپرستان واگذار کنند، شرکتی تشکیل می‌دهند که آن شرکت کالای آنها را در یک محل جمع می‌کند و به قدر احتیاج روزانه به آنها پول می‌دهد. سپس کالای جمع شده را به قیمت خوب و در بازارهای دنیا می‌فروشد، و وجه آن را پس از کسرِ سودِ بسیار نازل به شرکا می‌پردازد. به اشخاص بی‌بضاعت کسی وام نمی‌دهد، و اگر بدهد با شرایط سنگینی خواهد بود. این قبیل اشخاص شرکتی تشکیل می‌دهند و با سرمایه‌ی جزئی که پرداخت می‌کنند اعتبار کافی به دست می‌آورند و هر یک از شرکا اگر احتیاجی داشت با سود ناچیزی از شرکت وام می‌گیرد. در شرکت تعاونی سرمایه و نفوذ اشخاص نقش مهمی ندارد و شرکا هر قدر سرمایه داشته باشند بیش از یک رأی نخواهند داشت و سود هم به نسبت سرمایه تقسیم نمی‌شود. در این شرکت‌ها عمده سرمایه شرکت، فعالیت اشخاص عضو است. در قانون جدید نیز بر کار اعضا تأکید فراوان شده و تنها اشخاص حقیقی و افراد فعال می‌توانند عضو شرکت تعاونی شوند. با وجود این، به‌دلیل تشویق افراد متخصصی که سرمایه ندارند، قانون، دولت و بانک‌ها را موظف کرده تسهیلاتی را در اختیار این افراد که تمایل به تأسیس شرکت تعاونی دارند قرار دهند.

انواع شرکت‌های تعاونی

• تعاونی تولید: شرکت‌های تعاونی تولید شامل تعاونی‌هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌کنند. تعاونی‌های تولید در کلیه‌ی اولویت‌ها و حمایت‌های مربوط به تعاونی‌ها حق تقدم دارند. در تعاونی‌های تولید، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
• تعاونی توزیع: شرکت‌های تعاونی توزیع عبارتند از تعاونی‌هایی که نیاز مشاغل تولیدی یا مصرف کنندگان عضو خود را در چارچوب مصالح عمومی و به منظور کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها تأمین می‌کند. تعاونی‌های توزیع مربوط به تأمین کالا و سایر نیازمندی‌های روستاییان و عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه‌ی کالا و حمایت‌های دولتی و بانکی و سایر حمایت‌های مربوط به امور تهیه و توزیع اولویت دارند. در تعاونی‌های توزیع، احتیاجی نیست که عضو در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.

در قانون غیر از این دو نوع تعاونی، به تعاونی‌های چند منظوره نیز اشاره شده است و به نظر می‌رسد که منظور مقنن تعاونی‌هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاً شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه‌ی آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیرعامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.

شرکت‌های فوق‌الذکر، شرکت‌های تجاری مهمی هستند که در قانون تجارت ایران به آنها اشاره شده است؛ اما در عمل انواع دیگری از شرکت‌ها مانند شرکت‌های جوینت ونچر نیز وجود دارند. در حال حاضر در دنیای تجارت و بازرگانان، به انواع شرکت‌های تجاری هر‌روز افزوده می‌شود که بر حسب موضوع فعالیت‌شان، سرمایه شان، یا ورود دولت در سرمایه‌شان و میزان این ورود، قواعد و قوانین متفاوتی بر آنها بار می‌شود. باید توجه داشت که هر چند این شرکت‌ها باهم تفاوت دارند، اما قالب اصلی و عمده‌ی آنها، در واقع در همان قالب‌هایی که قانون تجارت تهیه کرده است، می‌گنجد. البته فعالان تجاری از قالب شرکت‌های سهامی عام و خاص بیش از قالب‌های دیگر استفاده می‌کنند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

برگرفته از : کسب و کار موفق

شرکت بامسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هریک ازشرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یاقطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تامیزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است( م 94 ق ت ) دراسم شرکت باید عبارت

( با مسئولیت محدود ) قید شود و همچنین اسم شرکت نباید متضمن نام هیچ یک ازشرکاء باشد والا شریکی که اسم او در اسم شرکت قید شده در مقابل اشخاص ثالث حکم شریک ضامن را در شرکت تضامنی خواهد داشت( م 95 ق ت ).
 
مدارک مورد نیاز شرکت با مسئولیت محدود :
1. تقاضانامه ثبت شرکت با مسئولیت محدود  2 برگ
2. شرکت نامه 2 برگ
3. اساسنامه 2 جلد
4. صورت جلسه مجمع عمومی مؤسسین 2 نسخه
5. فتوکپی شناسنامه شرکاء و مدیران برابر اصل شود
6. اخذ و ارائه مجوز در صورت نیاز

روش و مراحل ثبت شرکت  با مسئولیت محدود:
1. پس از تکمیل دو برگ تقاضانامه و دو برگ شرکت نامه ( مطابق نمونه ضمیمه ) و تهیه دو جلد اساسنامه ذیل تمام اوراق توسط تمام شرکاء جهت پرداخت هزینه تعیین نام پس از اخذ فیش به بانک های معینه مراجعه و فیش پرداختی را به واحد حسابداری اداره ثبت شرکت ها ارائه و واحد مزبوز نسبت به ممهور نمودن برگ اظهارنامه اقدام می نماید.
2. چند نام ( با توجه به اینکه : 1 - نام خارجی نباشد 2- سابقه ثبت نداشته باشد.)
3- دارای معنا و مفهوم باشد 4- با فرهنگ اسلامی مطابقت داشته باشد) انتخاب و به واحد تعیین نام اداره ثبت شرکت ها مراجعه و مسئول مربوطه با بررسی نام های ارائه شده نسبت به انتخاب و تعیین نام اقدام و نام تعیین شده رادر روی برگ اظهارنامه قید می نماید و سپس اخذ موافقت از مسئولین اداره ثبت شرکت ها درخصوص نام تعیین شده به عمل آید و این نام باید در واحد تعیین نام ثبت دفتر شود.
3. مدارک را با توجه به مواردی که ذکر شد ( 2 برگ تقاضانامه - 2 برگ شرکت نامه)
2- جلد اساسنامه - فتوکپی شناسنامه کلیه شرکاء - ارائه مجوز درصورت نیاز - 2 نسخه صورت جلسه مجمع عمومی مؤسسن -  تحویل قسمت پذیرش مدارک اداره ثبت شرکت ها داده و رسید دریافت شود و با عنایت به تاریخ تعیین شده برای اعلام نتیجه درروز موعد به ( احدی ازشرکاء یا وکیل رسمی شرکت ) به باجه اعلام نتیجه اداره ثبت شرکت ها مراجعه نماید.
4. درصورتی که کارشناسان اداره ثبت شرکت ها ایرادی یا نقصی در مدارک ابرازی مشاهده نمایند، نسبت به تهیه پیش نویس آگهی ثبت اقدام و پیش نویس مربوطه پس از از تأیید مسئولین اداره ثبت شرکت ها تایپ و در روز مراجعه تحویل متقاضی داده می شود. متقاضی بایستی به بانک مراجعه و نسبت به پرداخت حق الثبت که در ذیل اظهار نامه مبلغ آن قید شده اقدام نماید.
تذکر 1: قبل ازمراجعه به بانک به نمایندگی روابط عمومی تعیین مبلغ حق الدرج آگهی تأسیس در روزنامه کثیرالانتشار و اخذ فیش مراجعه شود و مبلغ حق الثبت و حق الدرج در یک مرحله به بانک پرداخت شود .
تذکر 2 : درصورتی که کارشناسان اداره ثبت شرکت ها ایراد یا نقصی در مدراک مشاهده نماید مراتب کتباً به متقاضی اعلام خواهد شد که نسبت به رفع نقص یا ایراد اقدام نماید .
تذکر 3 : درصورتی که کارشناس اداره ثبت شرکت ها موضوع شرکت را محتاج مجوز از مراجع ذیصلاح تشخیص دهد نسبت به تهیه استعلام اقدام و برگ استعلام پس از اخذ امضاء از مسئولین مربوطه در دبیرخانه اداره کل ثبت شرکت ها ثبت دفتر شده و به مراجع مربوطه همراه با یک نسخه فتوکپی از مدارک تحویل داده شود.
5. پس از پرداخت مبلغ حق الثبت، فیش مربوطه را به واحد نسبت ممهور نمودن ذیل برگ تقاضانامه و درج مبلغ پرداختی و تاریخ و شماره فیش اقدام می نماید.
6. مدارک به واحد ثبت تأسیس و تغییرات اداره ثبت شرکت ها تحویل داده شود و مسئول مربوطه پس از ثبت دردفتر و تعیین شماره ثبت شرکت و درج بر روی اظهار نامه اقدام و در ذیل ثبت دفتر از شخص معرفی شده توسط شرکاء ( که خود از شرکاء یا وکیل رسمی شرکت می باشد) با قید جمله " ثبت با سند برابر است " امضاء اخذ می نماید و سپس آگهی تایپ شده به امضاء رئیس اداره ثبت شرکت ها برسد. یک نسخه از مدارک ضبط در پرونده شرکت شده و در بایگانی اداره ثبت شرکت ها نگه داری خواهد شد و یک نسخه دیگر ازمدارک ( تقاضانامه - شرکت نامه - اساسنامه - صورتجلسه مجمع عمومی مؤسس - صورتجلسه هیئت مدیره ) ممهور به مهر اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی شده و تحویل متقاضی می گردد .
7. متقاضی مدارک مربوط به خود و پرونده متشکله را به قسمت دبیرخانه اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی برده و پس از ثبت آگهی در دفتر اندیکاتور، مسئول مربوطه نسبت به درج شماره ثبت دفتر و ممهور نمودن آگهی تایپ شده اقدام و پرونده متشکله را ضبط و بقیه مدارک تحویل متقاضی می گردد.
8. متقاضی پس از تحویل گرفتن مدارک مربوطه به خود، نسخه دوم آگهی تأسیس را به واحد روابط عمومی مستقر در اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی جهت درج در روزنامه کثیر الانتشار تحویل و نسخه اول آگهی تایپ شده تأسیس شرکت را به دفتر شرکت سهامی روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران واقع در خیابان بهشت ( خیابان جنوبی پارک شهر ) جهت درج درروزنامه رسمی ( پس از پرداخت حق الدرج که توسط مسئول مربوطه تعیین می گردد ) تسلیم می نماید .
تذکر : در صورت نیاز فوری به آگهی تأسیس شرکت قبل از انتشار درروزنامه رسمی باشد چند نسخه فتوکپی تأسیس تهیه و هنگام تحویل اصلی آگهی به دفتر روزنامه رسمی فتوکپی از آگهی تأسیس تهیه و هنگام تحویل اصلی آگهی به دفتر روزنامه رسمی فتوکپی ها توسط دفتر روزنامه رسمی ممهور به مهر می گردد که دارای اعتبار مربوطه خواهد بود.
توجه : قبل از اقدام به تکمیل نمودن مدارک شرکت با مسئولیت محدود ، موارد ذیل را مطالعه فرمائید.
1- حداقل تعداد شرکاء در شرکت با مسئولیت محدود دو نفرخواهد بود( م 94 ق ت ) .
2- حداقل سرمایه با توجه به رویه و حداقل مبلغ دریافت حق الثبت یک میلیون ریال می باشد .
3- سعی می شود در نام شرکت از نام شرکاء استفاده نشود، اسم شریکی که در نام شرکت قید شود، حکم شریک ضامن در شرکت ضامن در شرکت تضامنی را داشته و در بدو امر مسئول پرداخت کلیه قروض و تعهدات شرکت خواهد بود. ( م 95 ق ت ) .
4- شرکت با مسئولیت محدود وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی و سهم الشرکه غیرنقدی نیز تقدیم و تسلیم شده باشد و مدیرعامل اقرار به دریافت کلیه سرمایه نقدی و سهم الشرکه غیرنقدی، نماید و هر شرکت که برخلاف این ماده تشکیل شود باطل و ازوجه اعتبار ساقط است( م 96 ق ت ) .
5- در شرکت نامه باید صراحتاً قید شده باشد که سهم الشرکه های غیر نقدی هرکدام به چه میزان تقدیم شده است و هر شرکت که برخلاف این ماده تشکیل شود باطل و از درجه اعتبار ساقط است. ( م 97 ق ت ).
6- کلیه شرکاء نسبت به قیمتی که درحین تشکیل برای سهم الشرکه های غیرنقدی معین شده درمقابل اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارند ( م 98 ق ت ).
7- سهم الشرکه شرکاء نمی تواند به شکل اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از با اسم و بی اسم و غیر درآید و سهم الشرکه را نمی توان منتقل به غیر نمود مگر با رضایت عده ای ازشرکاء که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به َآنها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند ( م 102 ق ت ) .
8- انتقال سهم الشرکه به موجب سند رسمی خواهد بود ( م 103 ق ت ) .
9- شرکت به وسیله یک یا چند نفر مدیر که به صورت موظف با غیر موظف که از بین شرکاء یا از خارج برای مدت محدود یا نا محدود معین می شوند اداره می گردد ( م 104 ق ت ).
10- مدیران شرکت کلیه اختیارات لازمه را برای نمایندگی و اداره شرت خواهند داشت مگر اینکه در اساسنامه غیر این ترتیب مقرر شده باشد (م 105 ق ت )
11- تصمیمات راجعه به شرکت باید به اکثریت لااقل نصف سرمایه اتخاذ شود و اگر در دفعه اول این اکثریت حاصل نشد باید تمام شرکاء مجدداً دعوت شوند و در این صورت تصمیمات به اکثریت عددی شرکاء اتخاذ می شود اگر چه اکثریت مزبور دارای نصف سرمایه نباشد، اساسنامه شرکت می تواند ترتیب دیگری برای حد نصاب مجامع مقرر دارد. (م 106 ق ت )
12- هریک از شرکا، به نسبت سهمی که در شرکت دارد در مجامق دارای رأی خواهد بود. اساسنامه شرکت می تواند ترتیب دیگری مقرر نماید. (م 107 ق ت )
13- روابط شرکاء شرکت تابع مقررات اساسنامه است و تقسیم سود به نسبت سرمایه شرکاء است اساسنامه شرکت می تواند ترتیب دیگری باری تقسیم سود دارد. (م 108 ق ت )
14. در هر شرکت با مسئولیت محدود که تعداد شرکاء بیش از 12 نفر باشند باید دارای هیئت نظاره بوده و هیئت نظار لااقل سالی یک مرتبه مجمع عمومی شرکاء را تشکیل دهد ( م 109 ق ت)
هیئت نظاره مرکب از 3 نفر بوده که از بین شرکاء برای مدت یک سال انتخاب می شوند و اعضای هیئت نظاره نبایستی عضو هیئت مدیره شرکت باشند.
وظایف هیئت نظاره:
الف: تحقیق نماید که سرمایه نقدی شرکت پرداخت شده و سهم الشرکه غیر نقدی تقویم و تسلیم شده باشد.
ب: در شرکت نامه تقویم سهم الشرکه غیر نقدی به صراحت ذکر شده باشد.
ج: دعوت شرکاء برای مجمع عمومی فوق العاده
د: اعضاء هیئت نظاره از جهت اعمال اداری و نتایج حاصله از آن هیچ مسئولیتی ندارند لیکن هر یک از آن ها در انجام مأموریت خود برطبق قوانین معموله مملکتی مسئول اعمال و تقصیرات خود می باشند ( م 167 ق ت )
ه: اعضاء هیئت نظاره دفاتر و صندوق و کلیه اسناد شرکت را تحت تدقیق در آورده همه ساله گزارش به مجمع عمومی می دهند و هرگاه در تنظیم صورت دارایی بی ترتیبی و خبط هایی مشاهده نمایند موضوع را در گزارش مذکور ذکر نموده و اگر مخالفتی با پیشنهاد مدیر شرکت در تقسیم منافع داشته باشند دلایل خود را بیان می کنند. ( م 168 ق ت )
و: تا 15 روز قبل از انعقاد عمومی هر صاحب سهمی می تواند ( خود یا نماینده او ) در مرکز اصلی شرکت حاضر شده از صورت بیلان و صورت دارایی و گزارش هیئت نظاره اطلاع حاصل کند ( م 170 ق ت )
15- شرکاء شرکت نمی توانند تابعیت شرکت را تغییر دهند مگر به اتفاق آراء (م 110 ق ت )
16- اتخاذ تصمیم راجع به تغییرات اساسنامه باید با اکثریت عددی شرکاء که لااقل سه ربع 4/3   سرمابه را نیز دارا باشند به عمل آید. اساسنامه شرکت می تواند حد نصاب دیگری را مقرر دارد ( م 111 ق ت )
17- در هیچ مورد اکثریت شرکاء نمی تواند شریکی را مجبور به افزایش سهم الشرکه خود در شرکت نماید. (م112 ق ت )
18- سرمایه احتیاطی مجمع عمومی می تواند مقرر نماید در صدی از سود قابل تقسیم به عنوان سرمایه ( ذخیره) احتیاطی منظور گردد.
19- شرکت با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می شود.
1- وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
2- وقتی که شرکت برای مدت معینی تشکیل و مدت منقضی شده باشد.
3- در صورتی که شرکت ور شکست شود.
4- در صورت تصمیم عده ای از شرکاء که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد.
5- در صورتی که به واسطه ضررهای وارده نصف سرمایه شرکت از بین رفته و یکی از شرکاء تقاضای انحلال کراه و محکمه دلائل او موجه دیده و سایر شرکاء حاضر نباشند سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می گیرد پرداخته و او را از شرکت خارج نمایند.
6- در مورد فوت یکی از شرکاء اگر به موجب اساسنامه پیش بینی شده باشد ( مواد 93 و 114 ق ت )
20- اشخاص ذیل کلاهبردار محسوب می شوند:
الف: موسسین و مدیرانی که بر خلاف واقف پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیر نقدی را در اوراق و اسنادی که باید برای ثبت شرکت بدهند اظهار کرده باشند.
ب: کسانی به وسایل منقلبانه سهم الشرکه غیر نقدی را بیش از قیمت واقعی آن تقویم کرده باشند.
ج: مدیرانی که با نبودن صورت دارایی یا به استناد صورت دارایی مزور منافع مرهومی را بین شرکاء تقسیم کنند (م 115 ق ت)
21- ثبت کلیه شرکت های مذکور (سهامی عام- سهامی خاص- با مسئولیت محدود- تضامنی- نسبی- مختلط سهامی- مختلط غیر سهامی- تعاونی ) در این قانون (قانون تجارت) الزامی و تابع مقررات قانون ثبت شرکت ها است (م 195 ق ت)
22- در ظرف ماه اول تشکیل هر شرکت، خلاصه شرکت نامه ها و منضمات آن طبق نظام نامه وزارت عدلیه اعلان خواهد شد. (م 196 ق ت)
23- در هر موقع که تصمیماتی برای تغییر اساسنامه شرکت یا تمدید مدت شرکت زائد بر مدت مقرر یا انحلال شرکت (حتی در مواردی که انحلال به واسطه انقضای مدت شرکت صورت می گیرد) و تعیین کیفیت تفریغ حساب یا تبدیل شرکاء یا خروج بعضی از آن ها از شرکت یا تغییر اسم شرکت اتخاذ شود مقررات مواد 195 (بند 21) و 197 (بند22) لازم الرعایه است.(م 20 ق ت)
24- در هر گونه اسناد و صورت حسابها و اعلانات و نشریات و غیره که به طور خطی یا چاپی از طرف شرکت های مذکور در این قانون به استثنای شرکت های تعاونی صادر می شود سرمایه شرکت صریحاً معین شود شرکت متخلف به جزای نقدی محکوم خواهد شد(م 201 ق ت)
25- در شرکت های سهامی و شرکت های با مسئولیت محدود و شرکت های تعاونی امر تصفیه به عهده مدیران شرکت است مگر آن که اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر داشته باشد(م 213 ق ت)
26- هر شرکت تجارتی ایرانی مذکور در این قانون (قانون تجارت) و هر شرکت خارجی که بر طبق قانون ثبت شرکت ها مصوب خرداد 1310 مکلف به ثبت است باید در کلیه اسناد و صورت حساب ها و اعلانات و نشریات خطی یا چاپی خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه نمره در ایران به ثبت رسیده والا محکوم به جزای نقدی خواهد شد. قسمتی از م 220 ق ت)
27- انتخاب بازرس در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.
28-انتخاب روزنامه برای درج آگهی های دعوت شرکت در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.
29- پس از تشکیل شرکت با مسئولیت محدود حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ ثبت نسبت به تهیه دفاتر قانونی (دفتر روزنامه و کل) و پلمپ آن ها در اداره ثبت شرکت ها اقدام نمایند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

برگرفته از : کسب و کار موفق