صنعت چاپ به عنوان صنعتی که نقش ویژه‌ای در اقتصاد نشر و فرهنگ کشور دارد و همچنین به عنوان صنعتی که در زنجیره ارزش بخش تولید، به همراه صنعت بسته‌بندی، یکی از حلقه‌های مهم زنجیره ارزش به شمار می‌رود، این روزها حال و روز خوبی ندارد. صنعت چاپ را می‌توان به دو بخش چاپخانه‌های صنعتی بزرگ و مدرن و چاپخانه‌های کارگاهی کوچک تقسیم کرد و با اینکه چاپخانه‌های صنعتی هم معضلات فراوانی دارند، ولی در حال حاضر خطر اصلی متوجه چاپخانه‌های کوچک است.

یک فعال صنعت چاپ با بیان اینکه وضعیت چاپخانه‌داران بستگی زیادی به اوضاع نشر دارد و بازار نشر سال‌هاست در سراشیبی سقوط قرار گرفته است، به «کسب‌وکار» می‌گوید: هر سال و حتی هر ماه، سهم چاپ مطبوعات و کتب در سبد تامین منابع مالی چاپخانه‌داران کاهش می‌یابد و پیش‌بینی پایان این سیر نزولی واقعا ناممکن است. علی مغانی با اشاره به تیراژ اندک مطبوعات و کتب می‌افزاید: حتی تیراژ تنها روزنامه پرتیراژ کشور که چاپخانه اختصاصی مدرنی هم در اختیار دارد، بسیار کاهش یافته و وضعیت تیراژ کتاب‌هایی مثل دیوان حافظ هم که همیشه و در هر شرایطی تیراژ خود را حفظ کرده‌اند، به اندازه گذشته نیست. این وضعیت البته دلایلی دارد که موضوع بحث من نیست، ولی به هر حال اقتصاد نشر با چالش جدی دست به گریبان است و صنعت چاپ، به ویژه چاپخانه‌های کوچک با مضیقه‌های مالی شدیدی مواجه هستند. وی با اشاره به کم شدن فعالیت و حتی تعطیلی چاپخانه‌های کوچک، هشدار داد: مشکلی که اکنون به شکل فزاینده‌ای صنعت چاپ را تحت فشار قرار داده مشکل مالیات است، به نحوی که اگر برای حل مشکل مالیات بر ارزش افزوده این صنعت فکری نشود، در ماه‌های آینده حداقل 50 درصد صنعت چاپ با خطر تعطیلی روبه‌رو می‌شود. این فعال صنعت چاپ با بیان اینکه طی سال‌های اخیر حق‌الزحمه و درآمد چاپخانه‌داران افزایشی نداشته است، گفت: سازمان امور مالیاتی ضمن تحمیل مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی به این صنعت خواهان تسویه سه ماه یک بار مالیات بر ارزش افزوده است؛ این در حالیست که ناشران و روزنامه‌داران هر 6 ماه یک بار به چاپخانه‌داران پرداختی دارند و برخی موارد چک‌های مدت‌دار آنها هم پاس نمی‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که چرا مشکل مالیات بر ارزش افزوده باعث تعطیلی چاپخانه‌ها خواهد شد، گفت: تصور نکنید در این مورد اغراقی وجود دارد. صنعت چاپ به ویژه چاپخانه‌‌های کوچک بنیه مالی بالایی ندارند و مبالغی که به عنوان مالیات بر ارزش افزوده از آنها طلب می‌شود، کمرشکن است. عدم تسویه این مبالغ طی مهلت مقرر قانونی جرایم سنگینی نیز به همراه دارد و طبعا وقتی این مالیات و جرایم متعلقه از سطحی بگذرد، دیگر ادامه کار آن چاپخانه میسر نیست و توجیهی ندارد.

تیر خلاص مالیات بر ارزش افزوده بر صنعت چاپ

یک فعال دیگر صنعت چاپ نیز با بیان اینکه دست‌اندرکاران این صنعت به دنبال عدالت مالیاتی هستند، به «کسب‌وکار» می‌گوید: متاسفانه باید این را عنوان کرد که حیات و ممات صنعت چاپ کشور ما به‌ویژه چاپخانه‌های کوچک به یارانه‌های دولتی وابسته است، ولی دولت یارانه‌ها را به‌موقع پرداخت نمی‌کند و با این وضعیت نفس این چاپخانه‌ها به شماره می‌افتد. غلام بلوری افزود: برخی چاپخانه‌ها که توان سرمایه‌گذاری و خرید تجهیزات مدرن داشته‌اند با صنایع بسته‌بندی جوینت شده‌اند و وضعیت آنها بهتر است، اما اغلب چاپخانه‌ها در وضعیتی مطلوب نیستند و معضل مالیات بر ارزش افزوده برای آنها در حکم تیر خلاص است.