پرورش ماهی خاویار در کویر !!!

محمدتقی برخورداری، برگزیده سومین جشنواره ملی کارآفرینی ، فعالیت خود را اینگونه شرح می دهد: «از آنجا که ماهی خاویار به دلیل صید بی رویه و یا قاچاق در معرض انقراض قرار گرفت، شیلات کشور در یک فراخوان ملی، پرورش این ماهی را به تمام سازمان های مربوط و در تمامی استان ها پیشنهاد داد و هدف آن هم جلوگیری از انقراض این ماهی و هم شناسایی مناطق مناسب پرورش این نوع ماهی در کشور بود، این فراخوان در سال۸۰ صورت گرفت.

سازمان کشاورزی استان قم هم برای این منظور این موضوع را به چند تن از کشاورزان پیشنهاد کرد، اما به دلیل ناشناخته بودن آن و هم به دلیل آن که در نگاه اول پرورش این ماهی در کویر قم ناممکن می نمود، کسی حاضر به انجام این کار نشد. رئیس وقت سازمان کشاورزی استان قم داماد مرا که مهندس کشاورزی است خواست و به او گفت به آقای برخورداری بگو بیاید با او کار دارم، رفتم و او گفت کاری است که به هر کس پیشنهاد می دهیم، فرار می کند. چون به روحیات تو آشنا بودم و می دانستم که از انجام کارهای تازه ابایی نداری تو را صدا زدم. موضوع را به من گفت و من از او خواستم تا با یکی از کارشناسان شیلات جلسه ای داشته باشم و اطلاعاتی در این زمینه کسب کنم.» آن جلسه به مدت نیم ساعت برگزار و ایشان با این ماهی و شرایط پرورش آن آشنا شد. مهندس طاهری که هم اکنون معاونت سازمان کشاورزی استان قم را نیز بر عهده دارد، اطلاعات لازم را در اختیار وی گذاشت: «دیدم ماهی عجیب و خوبی است و بازار مناسبی هم در خارج از کشور دارد، فهمیدم کار زیبایی است و قبول کردم آن را انجام دهم.» به این ترتیب این کارآفرین آماده انجام کاری می شود که بسیاری به دلیل تازگی و خطرات احتمالی حاضر به انجام آن نمی شوند. وی که شغل اصلی اش ساخت و ساز بود، نقشه پروژه را تحویل می گیرد و بنا به تجربیات فنی خود و با دادن تغییراتی به آن شروع به ساخت می کند. البته در اجرای طرح به مشکلاتی نیز برمی خورد: «موقعی که ساخت زیربناهای طرح تمام شد و ساختن سیستم آبرسانی را شروع کردیم، متوجه شدیم که به لحاظ هزینه ای پمپاژ ۵۰ لیتر آب در ثانیه، هزینه بردار وگران است. کار به جایی رسید که از ادامه دادن مایوس شده بودیم و حتی چند کارشناس تاسیسات را هم که سر طرح آوردیم، نتوانستند کاری از پیش ببرند. چندین شبانه روز فکرم را به خود مشغول کرده بود، از آنجا که زمینه شغلی شخصی ام ساخت و ساز بود، موفق شدم طرحی را برای آبرسانی پیاده کنم که با ایجاد یک شبکه آبیاری و بدون استفاده از پمپ، براساس اختلاف سطحی که در زمین وجود داشت، شبکه را طوری طراحی کنم که به همان میزان اکسیژن لازم و یا حتی بیشتر را وارد آب کند».

    شغل اول محمد تقی برخورداری ساخت و ساز بود. وی چنانکه خودش می گوید، به دلیل نیاز خانواده از سیزده سالگی درس و مدرسه را رها کرده و به کارگری می پردازد. در هفده سالگی در گچبری مهارت پیدا می کند و با کمک اندوخته هایی که در این سالها کسب می کند، از بیست سالگی وارد کار ساخت و ساز می شود. وی در مرحله بعدی زندگی اش آنگونه که خودش می گوید: «بنا بر علاقه ای که به کشاورزی و کار و تولید داشتم اندوخته های بیست ساله خود از ساخت و ساز را وارد کشاورزی کردم.» وی علاوه بر علاقه خود، نیاز کشور به کشاورزی و تولید برای قطع وابستگی را نیز از دلایل دیگر رو آوردن به کشاورزی می داند و می گوید: «می بایستی برای قطع وابستگی اقتصادی کشور تلاش کرد ولازمه آن نیز تولید است. کشاورزی هم علاوه بر داشتن ویژگی تولیدی، قوت و غذای مردم را نیز تامین می کند.» او اقدام به خرید زمین بایری می کند که چاه مخروبه ای هم در آن واقع بود و در امور مربوط به کشاورزی، به دلیل تفاوتی که با زمینه شغلی اصلی وی داشت، از تجربه ها و اطلاعات داماد خود که کارشناس کشاورزی است استفاده می کند. بنا بر توصیه داماد به پدرزن که کار کشاورزی می بایست کار علمی باشد، با توجه به شور بودن آب چاه که سبب ورشکستگی مالک قبلی شده بود، مجوز جابه جایی گرفته، چاه را عمیق تر کرده و از سفره زیرین استفاده می کند و به آب شیرین دست پیدا می کند. به این ترتیب زمین بایری که سبب ورشکستگی شده بود، با تدبیری کارشناسانه دوباره احیا شد. وی همچنان کار علمی خود را پی گرفته و به تسطیح زمین کشاورزی و شیب بندی آن که سبب آبرسانی یکنواخت می شود، می پردازد. او برای این منظور شش کیلومتر جوی را سیمانی می کند تا از هدر رفتن آب جلوگیری کند. اقداماتی از این دست سبب می شود که اولین لوح تقدیر را در زمینه کارهای زیربنایی در سال ۸۰ اخذ کند. در عین حال باعث می شود تا در سطح سازمان کشاورزی استان قم نیز، وی به عنوان فردی نوآور و با پشتکار وعلاقه مند به تولید شناخته شود. چنین تصویری از" برخورداری" سبب شد تا طرح پرورش ماهی خاویار ازسوی سازمان کشاورزی به وی پیشنهاد شود که قصه آن قبلاً از نظرتان گذشت. به این ترتیب برای نخستین بار پرورش ماهی خاویاری در کشور صورت می گیرد. این ماهی که فسیل زنده نامیده می شود و درحدود صد و پنجاه میلیون سال قدمت دارد، در وزن های دوازده تا بیست گرم به برخورداری تحویل داده شد. این بچه ماهی ها از کارگاه پرورش ماهی شهید بهشتی واقع در شهرستان رشت که به منظور انتقال به دریا تهیه می شدند، به قم منتقل شدند. علاوه بر تامین اکسیژن در آب، این ماهی برای زنده ماندن به دمایی بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نیاز دارد و علی رغم سختی امر، « برخورداری » توانسته است با استفاده از سیستم آبرسانی که خود طراحی

کرده بود، دمای آب را در ۲۱‎/۵ درجه نگه دارد. پرورش ماهی ها دو سال به درازا کشید و نخستین برداشت محصول از ماهیان خاویاری در سال ۸۲ صورت گرفت. که موفقیت بزرگی بود: «وقتی مصاحبه من در صدا و سیما پخش شد، شخصی که ساکن امارات است، با من تماس برقرار کرد و ابراز تمایل کرد تا محصول خاویاری به کشور امارات صادر شود». وی تاکنون شش تن ماهی خاویار را به کشور امارات صادر کرده و بنا به گفته خودش، بخشی از خوراک توریست های اروپایی در امارات در کویر قم پرورش می یابد. در عین حال وی از مشکلاتی سخن می گوید که به دلیل نو بودن صادرات این ماهی وجود داشت. چرا که اساساً به دلیل سابقه نداشتن صادرات این ماهی، قانون مشخصی هم وجود نداشت، که با پیگیری وی مشکلاتی از این دست نیز برطرف شده است. گرچه خودش می گوید به دلیل بازار بسیار مناسبی که این ماهی دارد و نیز به علت داشتن استانداردهای جهانی سلامت در صورت برطرف شدن مشکلات موجود می تواند تمامی محصول خود را صادر کند. هم اکنون نیز به طور متوسط ۵ تا ۷ تن محصول در سال برداشت می کند و وی بر آن است تا میزان آن را به ۲۰ تن در سال برساند.

    در عین حال ایشان از سال ۸۴ تاکنون ۶ تن ماهی خاویار یا همان فیل ماهی صادر کرده است.

    گرچه«  برخورداری » به دلیل پرورش نخستین ماهی خاویار در کشور به عنوان کارآفرین برتر شناخته شد، اما او ابتکارات و نوآوری های دیگری نیز در زمینه فعالیت خود دارد که مهمترین آنها سیستم آبرسانی با استفاده از اختلاف سطح است که طی آن توانسته است بدون به کار بردن پمپ آب و یا حتی یک شیر فلکه، محیط زیست لازم برای این ماهی حساس و به قول خودش عجیب را فراهم کند. از دیگر ابتکارات این کارآفرین، ایجاد استخر ذخیره آب برای نخستین بار در قم است.

    استخر این امکان را برای او فراهم می آورد تا در شب آبگیری و در روز آبرسانی به زمین کشاورزی را به میزان دو برابر افزایش دهد. همین امر سبب شده تا وی بتواند حداقل ۴۰ هکتار زمین را بیشتر از دیگران زیرکشت ببرد.

    از دیگر اقدامات او جابه جایی آب و شیرین کردن آب چاه، تسطیح زمین، برقی کردن چاه و پوشش انهار است که همانطور که گفته شد با سیمانی کردن شش کیلومتر از جویهای آبیاری زمین خود، علاوه بر مدیریت آب و آبرسانی توانسته است از هدر رفتن آن بر اثر نشت در زمین جلوگیری کند. نکته برجسته دیگر در کار « برخورداری » این است که وی بنا بر توصیه داماد خود، برای نخستین بار اقدام به تزریق گوگرد به زمین کشاورزی برای افزایش رشد و تولید گندم کرده است که این امر سبب افزایش برداشت در هر هکتار از سه تن به هفت تن شده است. در زمینه عنوان اصلی کارآفرینی او نیز، وی موفق به ایجاد زمینه اشتغال مستقیم برای پانزده نفر شده و آنگونه که خودش می گوید: «حتی نگذاشتم که پسرانم کار دولتی بگیرند». ۴ فرزند او در حال حاضر در کنار پدر و در کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و از آنجا که قصد دارد تا یک گاوداری نیز تاسیس کند، هم اکنون یکی از فرزندان وی در رشته امور دام دانشگاه علمی - کاربردی مشغول تحصیل است، تا کمک پدر باشد و او را از نظر دانش علمی غنی سازد.

    از نکات برجسته دیگر فعالیت محمد تقی برخورداری جلوگیری از هرزرفتن آب غنی شده در پرورش ماهی است. آب مورد استفاده در پرورش ماهی به دلیل فضولات ماهی ها و نیز دلایل دیگر، از نظر مواد غذایی برای مصارف کشاورزی بسیار غنی است که وی با اطلاع از این امر، با ایجاد استخر ذخیره، آب غنی شده را به زمین کشاورزی هدایت می کند که همین امر سبب افزایش ۲۰ درصدی عملکرد کشاورزی شده است. «من حاضرم تمام تجربیاتم را دراختیار کشاورزان قرار دهم، چرا که موفقیت همه کشاورزان را می خواهم و در عین حال آرزو می کنم تا در پرورش ماهی خاویار به تولید انبوه برسیم».

    او در پایان مصاحبه تلفنی ازما خواسته تا حتماً در گزارش خود بنویسیم که «من از اداره کشاورزی تقاضا دارم که این فعالیت را ترویج کند و دولت هم از آن حمایت کند تا هرجا که امکان آن هست، ما پرورش ماهی خاویار داشته باشیم.»

برگرفته از : http://ideas-to-wealth.blog.ir

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 https://telegram.me/SuccessfulBusiness

http://www.aparat.com/SuccessfulBusiness

https://www.instagram.com/successfulbusiness.ir

عضویت در خبرنامه سایت کسب و کار موفق