احکام معاملات - ۲

معامله عین نجس
معامله بعضی از نجاسات، مانند شراب، بی ­تردید حرام و باطل است. اما چنین نیست که معامله مطلق نجاسات حرام باشد یا در صورت نجس بودن چیزی معامله آن باطل گردد. در این قسمت درباره معاملة بعضی از نجاسات سخن می­گوییم.

۱. میته
 مسئله ۱. خرید و فروش میته برای منافع محلله، مانند استفاده دارویی غیر خوراکی و غذا برای حیوانات وحشی جایز است و برای منافع محرمه، مانند استفاده خوراکی برای انسان، حرام است.
 مسئله ۲. انتفاع به میته در غیر اموری­که نیاز به طهارت دارد، مکروه است.

۲. خون
خرید و فروش خون انسان اشکال ندارد. اگر در خون حیوان هم منفعت حلالی باشد، اشکال ندارد. اما اگر منفعت حرام؛ مثل اکل و شرب باشد، حرام است.

۳. خمر (شراب)
الف) توضیحی درباره خمر
مراد از خمر فقط شراب گرفته شده از آب انگور نیست، بلکه مطلقِ مسکر است؛ اگرچه ممکن است به بعضی از مسکرات، اسمِ خمر (یعنی شراب، در استعمالات فارسی) اطلاق نشود، اما حرمت معامله، شامل این مسکرات نیز می­شود؛ مانند آب­جو که به آن شراب اطلاق نمی‌شود، اما مُسکر است. همچنین ممکن است میوه یا چیزهایی که در آنها مخمر وجود دارد، یا مسکری که از راه تقطیر به دست می­آید، وسیله­ ای برای اسکار باشد؛ مثلا اگر مواد خمری انگور یا کشمش را به وسیله تقطیر جمع کنند، خمر شامل آن نیز می­شود؛ هرچند به این مواد خمری، عرق گویند نه شراب.
ب)خرید و فروش شراب
اگر شراب برای منفعت رایج و متداولش (نوشیدن) معامله شود، حرام و باطل است.
ج) خرید و فروش الکل
معامله مسکراتی که به منظور اسکار تولید نمی­شود؛ مانند الکل طبی (الکل سفید) و الکل صنعتی، در صورتی­که:
یک- برای غیر غرض اسکار است !اشکال ندارد.
 مثال: الکل صنعتی را برای صیقل‌زدن چوب یا حل‌کردن لاک، یا الکل سفید را برای ضدعفونی کردن در تزریقات و... معامله کنند.
دو- برای غرض اسکار است »» باطل و حرام است.
د) خرید و فروش فقاع
فقاع در معامله حکم شراب را دارد.
ﻫ) مسکرات جامد
بعضی چیزها خاصیت اسکار دارند، اما مایع نیستند؛ مثل حشیش و بنگ که جامدند »» استعمال آن قطعا حرام، ولی نجس نیست و اگر معامله آن:
یک- برای غرضی غیر از اسکار است »» اشکال ندارد.
دو- برای غرض اسکار است »» حرام است.

 مسئله
۱. شیئی ­که در حالت طبیعی مسکر نیست، مثلا سمی کشنده است، که اگر آن را با آب مخلوط کنند، سمی­ که در آن متراکم و موجب قتل است، در آب منتشر و موجب سکر می­­شود، اگر این شیء به غرض اسکار معامله شود، آن معامله نیز حرام و باطل است.
۲. هر مایعی­ که موجب مستی و سکر می­شود -چه قلیل باشد چه کثیر، چه به تنهایی باشد و چه ممزوج با چیز دیگر- حکم خمر را خواهد داشت.

۴. خوک
 مسئله ۱. اگر خوک را برای استفاده متعارف (یعنی تغذیه انسان) معامله کنند، حرمت تکلیفی آن معلوم نیست؛ هرچند معامله آن باطل است.
 مسئله ۲. اگر خوک را برای استفاده حلال معامله کنند، معامله صحیح است؛ مثل معامله کردن به­ منظور مورد تغذیه قرارگرفتن گوشت آن در باغ­ وحش، یا نگهداری در باغ وحش یا به منظور استفاده از مو و پشم آن و... .

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سلسله مطالب "احکام معاملات"، حاوی مسائل مهمّ و مورد ابتلاء در ابواب عبادات و معاملات است که مطابق با فتاوای مرجع عالی قدر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (دام ظلّه العالی) می باشد.

عضویت در خبرنامه سایت کسب و کار موفق